Stapeling en voorspelbaarheid van arbeidsmarkt- en gezondheidsschokken
Arbeidsmarkt- en gezondheidsrisico’s stapelen zich op bij dezelfde personen
Het CPB heeft voor deze studie gebruik gemaakt van machine learning-technieken en anonieme informatie over miljoenen Nederlanders om te ontdekken of tegenslagen vooraf in te schatten zijn. Het blijkt dat de meeste mensen zich weinig zorgen hoeven te maken, maar bepaalde groepen zijn kwetsbaar. Onder andere mensen met een flexibel contract, laag inkomen, weinig vermogen of migratieachtergrond hebben een grotere kans op ziekte of baanverlies.
Stapeling
De studie toont ook aan dat het risico op een tegenslag sterk samenhangt met het risico op andere tegenslagen. Dit betekent dat risico’s bij dezelfde mensen stapelen. Een grote kans op gezondheidsklachten gaat bijvoorbeeld gepaard met een grote kans op baanverlies. De één procent mensen met het hoogste gezondheidsrisico heeft een vier keer grotere kans afhankelijk te worden van een uitkering. Het omgekeerde is ook het geval. De mensen met het hoogste risico op baanverlies hebben een dubbele kans ernstig ziek te worden. Ook blijken tegenslagen uit het verleden een voorbode voor tegenslagen in de toekomst. Bij mensen die te maken krijgen met problematische schulden, stijgt de kans op het afhankelijk worden van een uitkering het jaar daarop van 2% naar 10%. Voor mensen die starten met medicatie tegen psychische klachten stijgt dit risico van 2% naar 8%.
Beter beleid
De inzichten uit de studie over de stapeling van risico’s bieden kansen voor beter beleid. Bijvoorbeeld door beleid actiever te richten op groepen met een hoog risico. Nu wordt de ondersteuning van kwetsbare groepen vaak gericht op mensen met specifieke persoonskenmerken (zoals huurders of flexwerkers), maar tegenslagen uit het verleden zijn een waardevol aanvullend criterium. Bovendien loont preventief beleid dubbel wanneer meerdere tegenslagen worden voorkomen.
Contactpersonen
Met behulp van machine learning-technieken en anonieme informatie over miljoenen Nederlanders brengt deze studie de gehele kansverdeling van een breed scala aan arbeidsmarkt- en gezondheidsschokken in beeld. Opvallend is de ongelijke verdeling van risico’s over de bevolking. De meeste mensen lopen weinig risico om ernstig ziek te worden of afhankelijk te worden van een uitkering, terwijl één procent van de bevolking tot wel dertig keer meer risico dan gemiddeld loopt. Binnen deze groep zien we een oververtegenwoordiging van mensen met een flexibel arbeidscontract, laag inkomen, weinig vermogen of migratieachtergrond.
Downloads
ESB artikel 14-12-2023 Bovendien blijken arbeidsmarkt- en gezondheidsrisico’s sterk met elkaar samen te hangen. De procent mensen met het hoogste gezondheidsrisico heeft een vier keer grotere kans om afhankelijk te worden van een uitkering. Ook zijn tegenslagen uit het verleden een voorbode voor toekomstige tegenslagen. Personen die te maken krijgen met schuldproblemen hebben bijvoorbeeld een verdubbelde kans op het slikken van medicijnen voor psychische klachten in het volgende jaar. Deze inzichten bieden perspectief voor gericht preventief beleid dat kwetsbare groepen proactief ondersteunt.
Tegelijkertijd is naar aanleiding van deze studie een artikel in ESB verschenen. Dat artikel is hierboven te downloaden.
Auteurs
